Hij lag bijna voor het oprapen... De Cup met de Grote Oren. Met geduchte concurrenten als Manchester City, Real Madrid, PSG en Juve al uitgeschakeld was het na de onverwachts ruime 3-0 zege alleen nog zaak te overleven op Anfield om vervolgens met Tottenham of Ajax een relatief eenvoudige opponent te treffen in de finale. Met de afgang in Rome ruim een jaar geleden nog vers in het geheugen, zou Barça zich niet nog eens aan dezelfde steen stoten. Althans, zo waren de geluiden vooraf. Wat volgde was de volgende afgang van een ploeg die stilaan zijn identiteit aan het verliezen is. Twee jaar lang voorzichtig en zakelijk voetbal werd, ondanks wat gemopper her en der, echter overwegend stilzwijgend geaccepteerd zolang het maar weer eens de felbegeerde CL zou opleveren.
Nadat Barcelona zich opnieuw voor schut zette voor de ogen van de hele voetbalwereld rest de vraag hoe dit, opnieuw, kon gebeuren en ook hoe het nu verder moet met een elftal in verval en een coach die vooral teert op de kwaliteiten van één speler.
Het was een post op social media van FC Barcelona, 2 dagen na de afgang in Liverpool. Zomaar een luchtfoto van Camp Nou. De duizenden reacties erop logen er echter niet om. Vrijwel zonder uitzonderingen luidden ze: 'Valverdeout'. Een geluid dat al meer dan een jaar rondwaart in Barcelona, maar door 2 opeenvolgende landstitels nog steeds niet heel breed gedragen wordt, zeker niet in de hogere regionen van de club, die Ernesto Valverde zelfs recent nog een extra jaar hebben gegeven.
Dat de supporters echter uiterst kritisch tegenover de oud-speler staan, is bekend. En niet onlogisch. Valverde's verliespartijen zijn dan wel na 2 jaar nog steeds op 2 handen te tellen, de behaalde nationale titels verhullen niet het vertoonde spel. Onder Valverde is Barcelona steeds meer een ploeg geworden die uitgaat van kracht in plaats van techniek en van reactie in plaats van initiatief. Tientallen wedstrijden de afgelopen 2 seizoenen waren het aanzien niet waard. ondanks vaak 3 punten aan het eind.
In Valverde's eerste seizoen hanteerde hij zelfs voornamelijk een 4-4-2 systeem. Omdat Dembele dat seizoen lang ontbrak door een blessure werd ook dat geaccepteerd. Dit seizoen speelt Valverde weer in een 4-3-3 formatie, al moet gezegd dat dat bij balverlies razendsnel transformeert naar 4-4-2 waarbij Coutinho of Dembele terugzakken als 4e middenvelder zodra de tegenstander onder de eerste lichte druk uit is gevoetbald.
Zo zijn er onder Valverde’s leiding veel kenmerken die het Barça-spel typeerden naar de achtergrond gedrukt. Vooral dit seizoen vielen weinigen daarover omdat de CL-finale steeds meer binnen handbereik kwam. Dat daarbij onderweg de tegenstanders Lyon en een aftakelend Manchester United waren, werd snel overheen gestapt. De eerste serieuze test kwam dus eigenlijk pas en mei en ondanks een geflatteerde 3-0 zege was daarin Liverpool toch echt te sterk.
Maar was dit alles alleen Valverde’s fout? Absoluut niet. De Barcelona leiding grossiert de laatste jaren in discutabele aankopen. Arthur Melo en in mindere mate Lenglet en Arturo Vidal waren positieve uitzonderingen, maar winteraankopen Murillo en Kevin Prince Boateng waren lachetrtjes die amper minuten kregen. Al enkele zomers lang wordt er geprobeerd om de ploeg van vers bloed te voorzien, maar nog steeds bestaat het geraamte van het team uit dertigers. Dertigers die waarschijnlijk niet meer zitten te wachten op een jonge hond voor de groep waarbij ze zich weer opnieuw moeten bewijzen en daarom uitermate tevreden zijn met de rustige Valverde die veel macht toch bij zijn ervaren groep lijkt te leggen. Het is een prima basis, voor een team dat bulkt van de kwaliteiten, om enkele hoofdprijzen te pakken, maar blijkbaar onvoldoende om net dat extra’s te brengen dat gevraagd wordt voor het ultieme doel; de Champions League!Tegen Liverpool zette de ploeg zich in ruim een jaar dus opnieuw voor schut. Jordi Alba ging al vroeg in de fout, waarna Origi uiteindelijk kon scoren. Barcelona wankelde, maar kreeg gedurende de eerste helft meer grip op het duel. Messi zette Alba en Coutinho vrij voor de keeper en had pech met enkele pogingen van afstand. De beste kans voor de bezoekers was ook voor de Argentijn, maar Matip doorzag zijn kapbeweging. Het had het doelpunt moeten zijn dat het duel in het slot had moeten gooien, al had dit Barcelona het zelfs dan alsnog vergooit.
Was het de controle die Barça voor ruust naar zich toetrok? De wissel van Wijnaldum? Feit was dat de kersverse Spaanse kampioen met een air uit de kleedkamer kwam die niet past bij een halve finale tegen een andere Europese grootmacht. Binnen 10 minuten na rust had Wijnaldum Liverpool op 3-0 gezet en daarmee de tweestrijd in evenwicht weer. Valverde moest reageren en waar het voor iedereen duidelijk was dat er controle moest komen over het middenveld bracht hij Semedo voor Coutinho en schoof Sergi Roberto door naar het middenveld. Zes dagen eerder werkte deze zet prima, maar deze keer niet. Liverpool rook bloed en buiten een kans voor Suarez (opnieuw door Messi vrijgespeeld) kwam Barcelona niet meer in de buurt van Allisson. De 4-0 kon niet uitblijven en de manier waarop hij viel was typerend voor het slappe, hautaine spel van de Catalanen. Alexander Trent-Arnold was de enige die oplette bij een hoekschop. Werkelijk alle Barcelona spelers in de 16-meter stonden te slapen als pupillen en Origi kon Liverpool op 4-0 schieten. Plots was er haast en werden wel alle aanvallende registers opengetrokken maar het Spaanse slotoffensief mocht die naam amper dragen. Kinderlijk eenvoudig bleef Liverpool op de been en plaatste het zich op een kolkend Anfield voor de 2e CL-finale op rij.
Voor Barça slechts iets uit vervlogen tijden, want na 3x in de kwartfinale strandde de ploeg nu in de halve finale. Een ezel stoot zich niet 2x aan dezelfde steen. FC Barcelona wel.
In Rome wilde Barça helemaal niet voetballen en wachtte het op eigen helft een verbaasd Roma op. In Liverpool probeerde de ploeg misschien iets meer te voetballen, maar was de intensiteit van de thuisploeg Barça veel te veel. Wist de ploeg in Camp Nou nog af en toe het tempo uit de wedstrijd te halen,
in Liverpool werd het weggevaagd na rust. Jordi Alba, Sergi Roberto, Sergi Busquets, Luis Suarez, Clement Lenglet en Ivan Rakitic speelden misschien wel hun slechtste wedstrijd van het seizoen. Op het belangrijkste moment! Coutinho faalde andermaal in het Barcelona-shirt en Messi was de Messi van Argentinie: Ongelukkig en zeker niet groots spelend, maar ook in de steek gelaten door zijn ploeggenoten die voor het gemak maar weer eens een wonder verwachtten van hun aanvoerder. Het zat er niet in deze keer, al zette hij wel 3 man vrij voor Allisson.... De keuzes van Valverde bevreemden evenzeer. Net als in Rome verzuimde hij om met bijvoorbeeld Malcolm snelheid in de ploeg te zetten om zo een antwoord op Liiverpool’s pressing te hebben. Ook de combinatie Vidal en Rakitic op het middenveld werkt al een heel seizoen niet en getuigde opnieuw niet van geloof in controle op het middenveld.
Los van alle tactische twijfels die getrokken konden worden, mag het echter nimmer gebeuren dat een topploeg als Barcelona zich zo te kakken laat zetten. En dat mogen vooral de spelers zich verwijten.
Uiteindelijk zal echter Ernesto Valverde de verantwoordelijkheid in zijn schoenen geschoven krijgen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij ook volgende seizoen nog de trainer is van FC Barcelona. Ondanks zijn successen in eigen land worden hem de blamages op Europees toneel ernstig aangerekend. Hoe een volgend seizoen ook zal verlopen, het zal Valverde altijd blijven achtervolgen en daarmee is een langer verblijf bij Barça eigenlijk een utopie.
En zo staat Barcelona opnieuw aan de vooravond van een zomer waarin de ploeg getransformeerd moet worden. Frenkie de Jong is al binnen, maar een back-up voor Alba, en vervangers voor Suarez en Pique moeten hoognodig binnen gehaald worden.
Barça beschikt over de beste voetballer aller tijden, maar Messi was 27 toen hij zijn laatste CL-trofee behaalde. Inmiddels zijn 4-5 van zijn beste jaren verstreken, waarbij nationale titels en bekers aaneen gereigd werden, maar waarin de ploeg biijna elk jaar eindigde als het lachertje van Europa. Het is een trietse constatering, maar een waarover de Barcelona leiding zich opnieuw zal moeten buigen. Gaat het opnieuw met (paniek)miljoenen smijten of doet het een aantal gerichte aankopen en geeft het de eigen jeugd (Alena, Puig) weer eens de kans. De laatste optie betekent hoogstwaarschijnlijk op langere termijn weer successen, maar op korte termijn een stapje terug. Met het naderende pensioen van Lionel Messi en om voor die tijd toch nog een keer de CL te winnen, ligt paniekbeleid eerder voor de hand.